Klimaty Łagowskie

18 lipca 2014

Kościoły i parafie katolickie w Gminie Łagów

W tym krótkim tekście nie jestem w stanie opisywać głęboko czy szczegółowo sygnalizowanego tematu. Chodzi mi tutaj głównie o czas jaki upłynął i czynności wykonane w poszczególnych parafiach od 1945 – 2014 roku. To czas i obszar działania ponad półwieczny, bo 69 lat już upłynęło tej polskości i katolicyzmu. Łagów trzech parafii, to Łagów od 1945 roku z tworzeniem i przetwarzaniem niemieckiego mienia kościołów protestanckich na obszar oddziaływań w wierze katolickiej – tutaj na nowej Macierzy…

Każdy urzędujący proboszcz przez swoje posłannictwo, stan duchowny, czy tylko uczestniczenie w posłudze wiary, wnosił coś nowego, często trwałego, co pozostało i jest w każdym kościele. Nie miejsce tutaj na opisywanie, a jest co opisać, sukcesów, zysków działania, rozwoju i trwałości wiary katolickiej – wspólnej ale i innej innym wyznawcom szerzej rozumianego chrześcijaństwa. Dzisiaj pokazujemy tylko parafie, kościoły pod wezwaniem, miejscowości gdzie są siedziby parafii, kościołów. O tym jak się ma obraz około kościelny szerzej, to całkiem inny i duży temat. Możemy dyskutować na łamach „KŁ” – Zapraszamy! Są przecież koła, stowarzyszenia, patronaty, inicjatywy scalające wiernych, festiwale i inne.

I. Parafia Toporów pw. Matki Bożej Różańcowej

ks. proboszcz Janusz Jóźwiakowski, siedziba plebanii przy ul. Kościelnej 1, kościół murowany z połowy XIX w. (1850), obok kościoła budynek murowany, Mauzoleum rodziny Rissmana oraz tablice rodowego cmentarza rodziny Manteuffel.

- Niedźwiedź

kościół filialny, pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z 1930 r. drewniano-murowany, częściowo w konstrukcji szkieletowej z drewnianą obudową deskową (odeskowanie).

- Kosobudz

kościół filialny, pw. Matki Boskiej Częstochowskiej z 1879 r., budowla neogotycka, murowany, obiekt duży w środku wsi.

- Poźrzadło

kościół filialny, konstrukcji szkieletowej (szachulcowy) wypełniony cegłą, pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, z roku 1760-1766, ewangelicki do 1945 r., teraz dwu wyznaniowy (prawosławno – katolicki), z uwagi na lokalne społeczeństwo tam zamieszkujące.

II. Parafia Sieniawa, plebania, pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny

Kościół z 1901 roku, zbudowany w części głównej z cegły w stylu neogotyckim dobudowany do wieży drewnianej; czynnej od 1740 roku. Do 1945 r. świątynia ewangelicka. Aktualny proboszcz ks. Janusz Grzegorz. Parafia o zasięgu na gminę Sulęcin – Wielowieś-Zarzyń.

- Zarzyń

kościół filialny, pw. Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła, nowy murowany 1989-92, bez wieży kościelnej, poprzednia świątynia szkieletowa, zaniedbana, rozebrany i zniszczony przez Rosjan na początku lat 50-tych, gdy planowano rozszerzenie poligonu wędrzyńskiego.

- Wielowieś

kościół filialny pw. Matki Boskiej Różańcowej z 1860 r. budowla neoromańska, z cegły, (poprzednia budowla drewniana, ryglowa z wieżą drewnianą z 1694 r.), obecna wieża kwadratowa z cegły, ściany kościoła z kamienia łamanego. Przy kościele wyrysowany niby krzyż pokutny w płycie cementowej i płyta kamienno – cementowa z krzyżem niemieckim i nazwiskami poległych żołnierzy z tej okolicy w I wojnie światowej.

III. Parafia Św. Jana Chrzciciela w Łagowie-Kościół parafialny w Łagowie

plebania przy ul. Sulęcińskiej, kościół pw. Św. Jana Chrzciciela z 1726 r., murowany i tynkowany położony przy Zamku Joannickim (dawniej dla komturii lokalnej i podgrodzia; poprzednio o konstrukcji szkieletowej, przebudowany w 1876 r. – aktualnie ks. proboszcz dr Andrzej Oczachowski).

- Łagów

kościół mały, drewniany z 1929 roku pw. Ścięcia Św. Jana Chrzciciela przy ul. 22 Października wybudowany dla Polaków i Niemców tutaj zamieszkujących o katolickim wyznaniu w okolicznych wsiach. Msze odbywały się jeden raz w miesiącu z udziałem księdza z Sulęcina, (tekst o kościółku drewnianym w jez. niemieckim i jez. polskim w numerze).

- Jemiołów

kościół filialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z końca XVIII w., konstrukcji ceglano – kamiennej tynkowany, w stylu klasycystycznym, budowla salowa z drewnianą wieżą.

- Łagówek

kościół filialny pw. Niepokalanego Poczęcia Matki Bożej – szachulec otynkowany w stylu klasycystycznym z wieżą i latarnią w wieży, z 1767 r., w pierwszej połowie XIX wieku ściany obmurowano, szkieletowe.

- Żelechów

kościół filialny pw. Św. Biskupa Stanisława z 1648 r., konstrukcji szkieletowej, z odeskowaną wieżą, po remoncie dzwonnicy, miejsce pobytu arian we wsiach tych okolic, mieszkał tutaj J. Szlichting arianin.

Jak wynika z treści opisujących kościoły, były to różne kościoły, z różnych wieków i w różnym stylu budowane, istniejące także wcześniej jako drewniane, murowane, małe i duże, które uległy pożarom, przebudowie, odbudowie lub innej lokalizacji. Łączono style i łączono części stare z nowymi projektami tamtych czasów. Tworzono je dla katolików, luteranów, protestantów, kalwinów, tak jak rozwijało się wyznanie, jakiego wyznania był właściciel dóbr, okolica, zaludnienie, skąd pochodzili osiedleńcy czy też jakim bogactwem dysponował…

O każdej parafii, księżach tych parafii, życiu na plebanii, udziale w tworzeniu kultu maryjnego, obrządkach i świętach można by pisać wiele, wszak upłynęło kilka wieków wyznania chrześcijańskiego.

Tekst i zdjęcia

Ryszard Bryl

15 lipca 2014

Drodzy dawni i obecni Mieszkańcy Łagowa!

Niniejszym pismem zwracam się do Państwa, by przedstawić Państwu nasz projekt, który powstał podczas rozmów pomiędzy Panem Helmutem Sommerem (zamieszkałym w Łagowie do 1945r) z „Heimatkreis Oststemberg” a mną (urodzoną w 1943 w Łagowie).

Sprawa dotyczy muzeum w Łagowie. Utworzyliśmy polsko/niemiecką grupę roboczą do której ja również należę, i która obradowała już 3 razy w Łagowie. Otrzymaliśmy pełne wsparcie ze strony Gminy Łagów, reprezentowanej przez Burmistrza Pana R. Oleszkiewicza i przez Inspektora Gminy Panią B. Woźniak, co bardzo sobie cenimy. Również przewodniczący „Towarzystwa Społecznego-Kulturalne Mniejszości Niemieckiej w Zielonej Górze" Pan Bernaczek jak i redaktor „Klimatów Łagowskich" Pan Bryl obiecali nam swoją pomoc. Po naszej ostatniej konferencji 27.09.2010, Pan Sommer złoży sprawozdanie, mieliśmy okazję, zobaczyć pomieszczenie na muzeum. Małe pomieszczenie na środkowym piętrze jedynego domu szachulcowego znajdującego się jeszcze przy murze To pomieszczenie chciałabym nazwać „Izbą pamięci". Powinna ona dać ludziom możliwość przedstawienia w formie tekstów i zdjęć ich doświadczeń związanych z Łagowem, by móc pokazać je zainteresowanej publiczności.

Z przeszłości powinna ona prowadzić do teraźniejszości i być okazją do ożywionej wymiany poglądów Polaków i Niemców.

Chcielibyśmy rozpocząć od tematu:

„Dzieci w Łagowie - wczoraj i dziś"

Kolejnymi tematami mogłyby być:

„Historia niemieckich i polskich rodzin przed i po 1945"

„Łagów na przestrzeni dziejów"

„Historia Joannitów - zamek"...

W tym celu potrzebujemy teraz zdjęć i tekstów dawnych i obecnych mieszkańców Łagowa.

Każde zdjęcie powinno być opatrzone krótkim opisem.

Zebraliśmy już kilka zdjęć.

Istnieją także pisemne wspomnienia z życia dawnych niemieckich mieszkańców Łagowa.

Wszystkie oryginały oddane nam do dyspozycji będą starannie przechowywane, przygotowane do wystawy a następnie przesłane Państwu z powrotem.

Wszystkie dokumenty proszę przekazywać Pani Bogusławie Woźniak, ul. Lutego 7, Łagów.

Proszę o wsparcie naszego projektu.

Serdecznie pozdrawiam

Annita Zajonzek-Muller

Jest rok 2014 – gdzie jesteśmy!? Ile było nowych ekspozycji, co zrobiliśmy?

^^ Do góry